Inwazja na Anglię

Zgodnie z obietnicą parę słów o wyjeździe do Anglii. Mimo, że nie była to podróż stricte turystyczna, a bardziej przyjacielsko-towarzyska, był to jeden z najbardziej udanych wypadów zagranicznych w moim życiu. Spędziłem z kolegą naprawdę świetny czas. Mogliśmy sobie do woli pogadać i pośmiać się za wszystkie czasy - oczywiście przy kufelku guinessa. No, kufel to za wiele powiedziane: raczej szklanki w świnki, krówki i kurki, ale oryginalne kufle guinessa już zamówione na e-bayu. ;) Piękny czas! Dzięki, Danielku!

Przez te kilka dni udało mi się jednak zajrzeć do trzech galerii. W Tate Modern duże wrażenie zrobiło na mnie słynne już dzieło Mirosława Bałki How it is. To olbrzymie "pudło na ciemność" wywołało we mnie prawdziwe emocje i wielorakie skojarzenia. To zadziwiające jak prosta, acz przemyślana koncepcja może oddziałać na człowieka. Nie chcę się teraz o tym rozpisywać. Radzę poszukać sobie tekstów na ten temat w czasopismach lub na stronach internetowych.


Niestety nie obejrzałem wystaw czasowych w Tate Britain (Turner i mistrzowie) i w Tate Modern (m.in. Pop Life z Nazistami Uklańskiego i dziełami Hirsta, Warhola i in.) - odstraszyła mnie skutecznie dosyć wysoka cena biletów. O jeden dzień spóźniłem się też na wystawę twórców nominowanych do nagrody Turnera - tak się mści brak wcześniejszego planu zwiedzania. Udało mi się natomiast odwiedzić dobrą wystawę w National Gallery The Sacred Made Real. Ekspozycja naprawdę robi wrażenie. Dzieła Velazqueza, Zurbarana, Ribalty i innych malarzy i rzeźbiarzy hiszpańskich XVII wieku wyeksponowane zostały na czarnym tle i oświetlone silnym, punktowym światłem, co sprawiało takie wrażenie, jakby zwiedzający wszedł w sam środek obrazu na przykład takiego Zurbarana. Gdy wchodziło się z gwarnych i przepełnionych sal National Gallery do tych zanurzonych w ciszy pomieszczeń z realistycznymi do bólu świętymi wizerunkami, zdawało się, jakby człowiek wchodził do przestrzeni sakralnej. Nieczęsto zdarza się odczuć coś takiego w muzeum.


Duże wrażenie zrobiły też na mnie tzw. multimedia guides dostępne w obu galeriach Tate. Są to mieszczące się w dłoni komputerki z dotykowym ekranem, które sprawiają, że zwiedzanie staje się niezapomnianą przygodą, a nawet zabawą. Czegóż tam nie ma! Oprócz standardowych komentarzy o dziełach, mamy tam do wyboru filmiki z nagranymi rozmowami z artystami, omówione poszczególne detale obrazów, efekty dźwiękowe pozwalające wczuć się w nastrój przedstawionej sceny, szkice przygotowawcze do obrazów, porównania z innymi dziełami sztuki, liczne fotografie, inspiracje, wiersze zainspirowane danym dziełem czytane przez samego poetę, a nawet taki bajer jak zmiana kolorystyki obrazu pozwalająca dostrzec rolę barwy w dziele. Naprawdę XXI wiek - i to za niewygórowaną cenę. Trzeba skorzystać. Inną nowością, jaką zauważyłem w Tate Britain (a czego nie spotkałem chyba w żadnej innej galerii) to małe tabliczki opisujące nie tylko obrazy, ale i niektóre zabytkowe ramy. Także ciekawa i godna naśladowania rzecz.

Poza galeriami odwiedziłem też kino! Mimo, że ceny biletów w angielskich kinach do najniższych nie należą, to jednak nie zastanawiałem się wiele, gdy zobaczyłem, że wciąż grany jest w Londynie jeden z filmów, na który czekałem już od dawna, a który najprawdopodobniej w Polsce się jednak nie ukaże (wycofał się dystrybutor). Chodzi o Where the wild things are (Gdzie mieszkają dzikie stwory). Ten wyjątkowy obraz zasługuje jednak na osobną notkę i wrótce pojawi się ona na blogu.


Last, but not least - łupy po inwazji na Anglię, a ściślej rzecz biorąc na jej księgarnie. Spośród książek, które planowałem kupić zrezygnowałem z 100 Details from Pictures in the National Gallery Kennetha Clarka, która mnie nie usatysfakcjonowała, a także (z bólem!) z Changeing my mind Zadie Smith - w tym przypadku odstraszyła mnie cena (20 funtów), a poza tym stwierdziłem, że te literackie eseje łatwiej będzie czytać po polsku (liczę na to, że wydawnictwo Znak nas nie zawiedzie i ten tytuł opublikuje). Co więc zakupiłem? Wszystko, co planowałem i dużo więcej.

Łupy obejrzeć możecie na poniższych zdjęciach. Wprawdzie na blogach rozpowszechniło się, by zdobycze książkowe prezentować w lubianej skądinąd przeze mnie formie stosików, to jednak ja postanowiłem się wyłamać z tej tendencji (a co?!) i moje fotki są nieco inne:

Najpierw książki o sztuce:


- Van Eyck, Turner, Klee i Bacon czyli niewielkie, acz zaskakująco treściwe monografie twórców ze znanej i cenionej serii wydawnictwa Taschen, z której kilka zeszytów ukazało się kiedyś po polsku. Lubię ją także ze względu na dosyć przystępną cenę.

- John Russell, Francis Bacon - Nieco szerzej o tym genialnym artyście. Kusiło mnie wiele książek o nim (w tym wywiad-rzeka z Davidem Sylvestrem), ale w końcu zdecydowałem się na tę pozycję, z kapitalnej serii World of Art (szkoda, że w Polsce zarzucono jej publikację po zaledwie trzech lub czterech tytułach).

- Miroslaw Balka, How it is - katalog towarzyszący dziełu w Tate Modern. Skusiłem się pomimo wysokiej ceny ze względu na samo dzieło, które mnie bardzo zainteresowało, a także ze względu na osobę polskiego artysty. Jak na katalog jednego dzieła jest to sporej objętości książka (144 strony) z ciekawymi esejami (m. in. Zygmunta Baumana). Świetna pamiątka po tak niezwykłym wydarzeniu, jakim jest udział Polaka w prestiżowej Unilever Series.

- Ernst Gombrich, The Story of Art - tej książki nie trzeba przedstawiać żadnemu miłośnikowi sztuki. Jedno z najlepszych i najbardziej popularnych ogólnych wprowadzeń do dziejów sztuk plastycznych. Ostatnie polskie wydanie kosztuje jakieś 170 zł - ja kupiłem to w antykwariacie za 9 funtów. To się nazywa okazja!

- John Drury, Painting the Word - Interesujące omówienie dzieł sztuki o tematyce chrześcijańskiej (Rembrandt, Tycjan, Caravaggio i wielu innych).

- Erika Langmuir, The National Gallery Companion Guide - krótkie, ale rzetelne omówienie całego mnóstwa dzieł wiszących w narodowej galerii od tych najbardziej znanych, po te zwykle mało zauważane. Znów skusiła mnie cena - egzemplarz przeceniony o połowę ze względu na to, że niektóre strony nie zostały rozcięte. Dla mnie żaden problem.

- Tate etc. - Nie książka, ale magazyn. A w nim m. in. artykuł o Bałce, Turnerze, Warholu, wywiady z kandydatami do nagrody Turnera 2009 etc.

I nieco inny zestaw:


- J. M. Coetzee, Summertime - Nareszcie! Ostatnia część "fabularyzowanej" trylogii biograficznej. Jestem dopiero w trakcie czytania, ale już pod olbrzymim wrażeniem. Mimo, że to w przecież nowa rzecz - promocja: pół ceny.

- Susan Hill, Howards End is on the Landing - Zainteresowałem się tą książką dzięki wpisom w "sąsiednich" blogach. Bibliofilska tematyka zachęca jak najbardziej. Także w promocji za pół ceny (kocham Anglię!).

- Hermione Lee, Virginia Woolf - Opasła biografia mojej ukochanej autorki - ponoć najlepsza. Chyba nie muszę pisać ile dla mnie znaczy ta zdobycz.

- Cormac McCarthy, The Border Trilogy - Trzy książki w cenie jednej? A czemóż by nie? Zwłaszcza, że autor sprawdzony. Tytuł ten kusił mnie już jesienią w Rzymie. Teraz uległem.

Na dokładkę mały Totoro - przyplątał się do mnie także podczas tego wyjazdu.

Każda z tych pozycji to wielka radość, a zarazem smutek, gdy rezygnować trzeba było z tak wielu innych świetnych tytułów. Za to tworzy mi się już lista na kolejne zakupy w Anglii (może w wakacje?): Modernism Petera Gaya, Heads on and We Shoot: The Making of Where the Wild Things Are i wiele innych. Bynajmniej nie narzekam - to, co udało mi się zdobyć to i tak aż zanadto - ledwo przewiozłem te ciężkie kilogramy książek w samolocie (inna sprawa, że widząc to, co robi ze swoimi klientami linia RYANAIR, już nieprędko kupię bilet na ich lot!). Małe zakupy książkowe zrobiłem też w drodze powrotnej w Krakowie, ale to już inna historia. Teraz przydałoby się co najmniej ze trzy miesiące wolnego, by to wszystko przeczytać.

Ot i tyle - w wielkim skrócie. Anglia i Londyn jak zwykle cudowne. Mógłbym zamieszkać tam na stałe. Kto wie co to jeszcze w życiu człowieka czeka...